Przemoc jest działaniem świadomym, które nacelowane jest na skrzywdzenie drugiej osoby – najczęściej osoby słabszej – przez naruszenie jej nietykalności cielesnej, praw i dóbr osobistych lub oddziaływanie na procesy myślowe. W rodzinach najczęstszymi ofiarami przemocy są dzieci i kobiety, coraz częściej jednak mówi się o przemocy stosowanej wobec mężczyzn.
Przemoc psychiczna – niewidoczne cierpienie
Znęcanie się psychiczne nie wymaga użycia siły, nie pozostawia śladów. Nie boli cieleśnie, nie niszczy od zewnątrz – prowadzi jednak do zniszczeń w sferze emocjonalnej i zachowawczej ofiary. Może przybierać różne formy – od wyzwisk i obelg, kierowanych niesłusznie wobec ofiary, po nazbyt wysokie wymagania, obowiązki, niewspółmierne do przewinień kary. Przemoc psychiczna wiąże się z wysokim poziomem ofiary od sprawcy, brakiem możliwości odsunięcia się od niego – najczęściej spotykana jest psychiczna przemoc w rodzinie – stosowana wobec partnera i/lub dzieci, które poddane przemocy psychicznej, odczuwają jej wpływ również w wieku dorosłym.
Ofiara przemocy psychicznej w rodzinie – jak ją rozpoznać?
Pomimo że wyrządzane psychicznie cierpienia nie pozostawiają widocznych śladów materialnych – oddziaływanie przemocy psychicznej można poznać w zachowaniu i nastawieniu ofiary przemocy psychicznej. Doświadczenie przemocy bez wątpienia stwierdzić może psycholog Dziecięcy w Warszawie – nawet przez krótką obserwację i rozmowę z dzieckiem. Ofiarę przemoc cechują:
• obniżona samoocena,
• zniekształcony obraz samego siebie – zdecydowanie umniejszający,
• bierne przyzwolenie na przemoc,
• uzależnienie i lojalność wobec sprawcy przemocy i osób toksycznych,
• izolacja od społeczeństwa, osób bliskich, dotychczasowych przyjaciół i znajomych,
• obwinianie się za zaistniałą sytuację,
• tendencja do uzależnień,
• wysoki poziom stresu i możliwość współistnienia schorzeń wywołanych stresem.
Dzieci wobec stosowanej przemocy psychicznej
Najpoważniejszą w skutkach formą przemocy psychicznej w rodzinie jest przemoc stosowana wobec dzieci. Wykorzystywanie wobec nich przewaga sił ze strony jednego lub obojga rodziców, bądź rodzeństwa, warunkuje nieprawidłowy rozwój emocjonalno – społeczny dziecka. Dzieci cierpią niezależnie od tego, czy same padły ofiarą oprawcy, czy są świadkami przemocy jednego z rodziców skierowanej wobec partnera lub partnerki.
Przemoc psychiczna w rodzinie – jak możesz pomóc?
Jeśli istniej podejrzenie stosowania przemocy psychicznej wobec jednego z członków rodziny bądź osoby bliskiej – przyjaciela, ucznia, sąsiada – nie należy pozostawać biernym. Należy zgłosić podejrzenia zgłosić instytucjom, które są w stanie pomóc i wskazać odpowiednią metodę dalszego działania. Takimi instytucjami są:
• Niebieska Linia – Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie,
• policyjny telefon zaufania czy
• Centrum Praw Kobiet, które niesie pomoc w szczególności kobietom i dzieciom, wobec których przemoc stosuje partner.
Przy pomocy tych instytucji ofiara przemocy zostaje skontaktowana z najbliższym jej miejscu zamieszkania punktem pomocy, gdzie uzyska wsparcie i ochronę, pomoc psychologiczną. Czasem niezbędna staje się interwencja kryzysowa, wyrywająca rodzinę oddaną przemocy psychicznej spod wpływu oprawcy.
Wsparcie psychologa w drodze do pokonania strachu
Nawet pomimo odcięcia kontaktu od oprawcy i ustania przemocy, odczuwanie lęku, wstydu i poczucia winy może pozostać w jej ofierze. Wskazane jest wówczas poddanie się psychoterapii, która ma na celu odbudowanie poprawnej samooceny, podniesienie poczucia własnej wartości, poprawę funkcjonowania w społeczeństwie i w relacjach. Podczas psychoterapii szczególna rolę przypisuje się powróceniu i ponownemu przeżyciu traumatycznych zdarzeń w sposób umożliwiający ich odreagowanie i pozbycie się ciążących na psychice wspomnień.
Przemoc psychiczna to jedno z najbardziej traumatycznych doświadczeń, jakie można przeżyć w rodzinie. Rodzinie, która często jest całkowicie bezbronna wobec zachowań oprawcy. Dlatego też nie należy być obojętnym wobec jakichkolwiek objawów nieprawidłowego zachowania jednego z partnerów lub dziecka i postarać się o rozmowę, wyjaśnienie i pomoc.
Materiał zewnętrzny
